Een keer per maand bezoek: eenzaamheid onder ouderen in Nederland

Ruim een miljoen ouderen in Nederland is eenzaam. Het Nationaal Ouderenfonds doet er alles aan om de positie van deze en andere kwetsbare ouderen te verbeteren. Story Terrace ging in gesprek met persvoorlichter Sander van Oorspronk over activiteiten tegen eenzaamheid en de wensen van ouderen.  

Ernstige gevolgen van eenzaamheid

Op de website van het Ouderenfonds staat te lezen dat een op de drie ouderen eenzaam is en 200.000 ouderen zijn zelfs extreem eenzaam. Geen wonder dat het bestrijden van deze eenzaamheid het belangrijkste speerpunt is van het Ouderenfonds. Van Oorspronk: ‘Eenzaamheid, het belangrijkste thema waar we tegen strijden, blijft de laatste jaren gelijk, maar hoog. Ruim een miljoen ouderen is eenzaam, waarvan 200.000 extreem eenzaam. Dat vinden wij veel te hoog.’

Extreem eenzame ouderen hebben ongeveer één keer in de maand sociaal contact, stelt het Ouderenfonds. Wat doet dit met deze ouderen? Van Oorspronk: ‘Eenzaamheid kan ernstige gevolgen hebben. Zo verhoogt het de bloeddruk, het stressniveau en de kans op een depressie. Eenzame mensen hebben een hoger risico op overgewicht, slaapstoornissen en te veel alcoholgebruik. Door de stress die eenzaamheid teweeg brengt, functioneert het immuunsysteem slechter. Eenzame mensen overlijden zelfs eerder. Daarnaast kan het leiden tot financiële problemen, problemen met zelfzorg, zorg mijden en vervuiling.’

Familie buiten beeld

In veel gevallen is er geen of weinig familie (meer) waar de ouderen op terug kunnen vallen. ‘Niet alle ouderen hebben nog levende broers/zussen, of hebben zelf kinderen gekregen, gewild of ongewild. Voor bijvoorbeeld homoseksuele ouderen speelt dat: zij zijn vaker (extreem) eenzaam dan hun heteroseksuele leeftijdsgenoten. Daarnaast zie je dat kinderen vaker verder weg wonen bij hun ouders, waardoor fysiek contact bemoeilijkt wordt en in sommige gevallen daardoor verwatert.’

Stranduitjes en goede gesprekken

Alle activiteiten die het Ouderenfonds organiseert zijn er direct of indirect op gericht om de positie van kwetsbare ouderen te verbeteren. Van Oorspronk: ‘Alles wat wij doen moet daar dus in meer of mindere mate aan bijdragen. Het Ouderenfonds organiseert het hele jaar door activiteiten om ouderen uit hun isolement te halen. Met kerstdiners, stranduitjes etc. zorgen we ervoor dat ouderen niet alleen een verzetje of leuk dagje uit hebben, maar we stimuleren hierbij ook dat ouderen elkaar duurzaam leren kennen. Daartoe stimuleren we dat ze met elkaar contact houden, zodat ook na een kerstdiner wat extra aanspraak mogelijk is. Daarnaast zet het Ouderenfonds de Zilverlijn in, een telefonische dienst waarbij vrijwilligers ouderen elke week bellen voor een praatje of een goed gesprek.’

Mevrouw Zouw

Wat de activiteiten van het Ouderenfonds teweeg brengen, is terug te lezen in de persoonlijke portretten die in hun periodieke magazine Kwiek verschijnen. ‘Mevrouw Zouw, bijvoorbeeld, gaat heel regelmatig mee met uitjes. Zij vertelt erover in deze editie van Kwiek: “De meeste indruk maakte de eerste keer dat ik de zee in werd gereden met de speciale strandrolstoel. Ik voelde zo’n grote ontroering. Ik denk dat het kwam door het besef dat ik het niet meer voor mogelijk hield dat ik ooit weer zo dicht bij de zee zou komen.”

Verhalen van vroeger

De wensen van ouderen die binnenkomen bij het Ouderenfonds hangen vaak samen met een verlangen om iets van vroeger weer terug te zien/herbeleven, vertelt van Oorspronk. Wat voor rol speelt hun verleden in het dagelijks leven van de eenzame ouderen? ‘Bijna iedereen heeft goede herinneringen aan vroeger. Dat geldt ook voor ouderen; zij halen ook graag herinneringen op, of vinden het fijn om plekken/situaties/activiteiten te herbeleven. Het warme gevoel van ‘vroeger’ wordt doorgaans sterker naarmate je ouder wordt, daarom grijpen veel ouderen terug op bijvoorbeeld hun kinder- of jeugdtijd. Daarnaast geldt voor veel ouderen dat zij door bijvoorbeeld een slechtere gezondheid sommige dingen niet goed meer kunnen doen (bijvoorbeeld iets kleins als naar het strand gaan) en dat gemis sterk voelen.’

Zou het gevoel van eigenwaarde en plaats in de maatschappij van de ouderen verbeteren als zij hun verhalen (over vroeger) kunnen vertellen? Van Oorspronk: ‘Ik kan mij voorstellen – hier hebben wij geen onderzoek naar gedaan – dat de erkenning dat hun verhaal het waard is om verteld en opgeschreven te worden, veel voldoening geeft. Veel ouderen willen dolgraag vertellen over hun leven, hun levenservaring, hoe de wereld er vroeger uit zag, en zijn blij met een luisterend oor.’

________________

Over ons: Story Terrace helpt klanten om samen met een professionele schrijver persoonlijke verhalen vast te leggen in prachtige boeken. Onze schrijvers hebben diverse achtergronden en interesses, maar delen één passie: het weergeven van personen aan de hand van beeldende anekdotes en levendige verhalen.

Voor meer informatie over het laten opschrijven van verhalen, stuur een e-mail naar info@ of neem contact op via ons contactformulier.