‘Als het begint te vriezen, word ik nerveus’

Rien de Roon stond jarenlang aan de top van het Nederlandse langeafstandschaatsen. Hij is Nederlands kampioen marathonschaatsen, heeft drie Elfstedentochten gereden en tegenwoordig geeft hij als ‘storyteller’ lezingen aan bedrijven over zijn sportverleden.

Kaat de Mossel is een lunchrestaurant in Rotterdam, geliefd onder sporters en geroemd om zijn verse vis. Als ik de met donker hout beklede ruimte in stap en oriënterend om me heen kijk, komt gelijk een medewerker van de bediening op me af. ‘Kom je voor Rien? Hij zit daar achter.’ 

Negenhonderd sprongen in een schoenenmagazijn

Als Rien begint te praten, doet hij dat met ongekende energie. Hij is niet voor niets motivational speaker. Bij grote bedrijven vertelt hij aan het management over zijn sportervaringen en topsportmentaliteit. ‘Gedurende het schaatsen van een lange afstand zijn er altijd wel een paar momenten dat je af wilt stappen. Je gaat een paar keer dood. Een winnaar word je dan ook niet zomaar: je moet het in je hoofd hebben.’

Rien heeft altijd in zijn hoofd gehad dat hij wilde schaatsen op hoog niveau. Toen hij nog als werknemer in een schoenenwinkel werkte, maakte hij, als hij even tijd had, in de kelder een paar honderd sprongen. ‘Ik deed er drie keer 300 op een dag. Wel moest ik zorgen dat ik niet buiten adem was als ik weer boven bij de klant kwam.’ Na het werk reed hij dan door naar de schaatsbaan om nog een paar uur te trainen. In 1979 zou hij Nederlands kampioen marathonschaatsen worden.

Gouds pijpje

De liefde voor schaatsen had Rien al van jongs af aan. ‘Ik heb altijd wat met ijs gehad. Als het begon te vriezen, werd ik nerveus. Dan zette ik een kopje gevuld met water buiten en zo hield ik de dikte van het ijs bij.’

De eerste echte tocht die hij maakte, was naar Gouda. Dertien jaar was hij en omdat niemand van zijn school mee wilde, ging hij alleen. ‘Vanaf de Kralingse Plas in Rotterdam kun je over slootjes en onder bruggetjes door naar Gouda schaatsen. Heen-en-weer is dat ongeveer zestig kilometer. Bij Gouda staan kraampjes op het ijs met stroopwafels, maar ze verkopen ook Goudse pijpen. De kunst was om zo’n pijpje heel mee terug naar Rotterdam te nemen.’

‘Het lukte me om onder alle bruggetjes door te komen. Onderweg ging mijn schaats kapot, maar het pijpje bleef heel. Toen moest ik in Rotterdam vanaf de plas nog een klein stuk in de tram naar huis. Het grootste drama gebeurde daar. Terwijl ik op het punt stond om de tram te verlaten, stapten allemaal grote bootwerkers in. Ik probeerde me eruit te wringen en op dat moment hoorde ik “krak”. Dat was mijn eerste schaatsavontuur en vanaf toen was ik niet te stoppen. Ik wilde schaatsrijder worden.’

Roem en glorie voor je leven

Rien heeft een lijstje meegenomen waarop hij zijn 125 mooiste schaatsresultaten heeft gezet. Ook zijn Elfstedenkruisjes heeft hij bij zich. Drie kleine, bronzen kruisjes komen tevoorschijn. ‘Ja, het stelt eigenlijk niks voor, zo’n dingetje. Maar als je een schaatser spreekt, zullen ze allemaal beamen: al die 125 wegen niet op tegen een Elfstedentocht. Die doet er echt toe.’

Rien droomde vanaf het begin van zijn carrière van de Elfsteden. ‘Ik had alle boeken gelezen, maar we wachtten sinds de barre tocht van 1963 al. Met andere rijders hielden we het weer nauwlettend in de gaten. We gingen twijfelen of we hem ooit nog zouden kunnen rijden, totdat in 1985 het goede nieuws kwam.’

Op 21 februari 1985 werd voor het eerst in 23 jaar weer een Elfstedentocht gereden. ‘De avond ervoor ontmoette iedereen elkaar in het hotel. Het was nervositeit alom. Collega “Dolle Dries” was de eerste die een Berenburger bestelde en meer volgden. Slapen doe je toch niet.’

‘ ’s Morgens op de gang kwam ik Dries weer tegen. Hij keek angstig en zei tegen me: “Kijk eens naar buiten”. Het was mistig en het dooide: het slechtste weer wat je kan hebben. Met z’n allen gingen we op weg naar de kooi. Daar sta je dan met 265 man een uur lang te wachten en te dringen. Ik heb eens goed naar de gezichten van die mannen gekeken. Grauw en geel zagen ze van de zenuwen, want voor iedereen geldt dat dit hun wedstrijd moet worden. De Elfsteden winnen is namelijk roem en glorie voor zolang als je leeft.’

‘Jij komt in mijn testament’

Het jaar daarop was het weer raak. ‘De tocht van 1986 was heel anders. Waar het in 1985 aan het dooien was, werd het in dat jaar min twintig graden tijdens de tocht. We hadden allemaal te weinig aan en het was stervenskoud. Toen, bij overmaat van ramp, verloor ik bij het aannemen van mijn voedselpakket mijn handschoen. Mijn hand zou bevriezen als ik bleef schaatsen, maar een sporter denkt in zo’n situatie niet meer rationeel en ik ging door. Ik kon alleen maar bidden om een wonder.’

En dat wonder geschiedde vijf kilometer verderop. ‘Ploeggenoot Dolle Dries was door zijn enkel gegaan en had opgegeven, maar had er nog wel zijn laatste missie van gemaakt om mij mijn handschoen te brengen. Dus hij kwam achter me aan schaatsen en overhandigde mij de handschoen. “Jij komt in mijn testament!” riep ik hem na.’

Het Elfstedengevoel kun je niet begrijpen als je hem nooit gereden hebt, maar Rien doet een poging om het uit te leggen. ‘Wat hem zo bijzonder maakt, is het schaatsen in het pikkedonker, het klunen over grote afstanden en dat hij maar eens in de zoveel tijd gereden kan worden, natuurlijk. Wereldkampioen ben je voor een jaar, Elfstedenwinnaar voor twee decennia. Eigenlijk kwam die van 1985 net te laat voor mij. Tijdens mijn goede jaren had ik wel kans gemaakt.’

Boekjes

Over zijn schaatservaringen schreef Rien twee ‘boekjes’. Alles wordt beschreven, van zijn overwinningen tot de dieptepunten. Het geheel is voorzien van een flinke dosis topsportershumor. ‘Ik heb zijn beide boeken helemaal uitgelezen,’ komt een van de obers vertellen. ‘Op het strand van Malta. Hier vrouwen, daar vrouwen, maar ik zag ze niet. Ik had alleen maar oog voor het boek.’

Schaatsen doet Rien niet zoveel meer. De rug begint te protesteren, dus hij gaat nu liever wielrennen. Maar de zenuwen als het begint te vriezen, die blijven.

Boeken van Rien de Roon: ‘Het belang van borstvoeding’ en ‘Help, ik zit in het Wak’.

____________

Door Anne Brugts, content manager Story Terrace

Over ons: Story Terrace helpt klanten om samen met een professionele schrijver persoonlijke verhalen vast te leggen in prachtige boeken. Onze schrijvers hebben diverse achtergronden en interesses, maar delen één passie: het weergeven van personen aan de hand van beeldende anekdotes en levendige verhalen.

Voor meer informatie over het laten opschrijven van verhalen, stuur een e-mail naar info@ of neem contact op via ons contactformulier.

Deze maand brengen we verhalen binnen het thema ‘Icy Adventures’. Lees ook ons artikel De 5 Meest Wonderbaarlijke Wintersportlocaties. Wat is jouw meest ijzige avontuur?